“Zellef doen,” riep mijn tweejarige dochter altijd. Ik moest er wel om lachen. Maar toen ik jaren geleden zelfstandig ondernemer werd, herkende ik dit patroon ineens. Ondernemers zijn eigenwijze mensen. Een zzp’ers (zoals ik) al helemáál. Als ondernemer moet je van alle markten thuis zijn. Niet alleen het vak dat je geleerd hebt, wat je zo leuk vindt om te doen, maar ook de administratie, de boekhouding, acquisitie, de schoonmaak, social media ….
Doe niet aan time-management! Het klinkt zo logisch: leren om je tijd zo efficiënt mogelijk in te plannen. Maar het is dodelijk! Hoe harder je probeert je tijd zo efficiënt mogelijk in te plannen, hoe harder je richting burn-out zult hollen. Want weet je, er komen altijd onverwachte dingen tussendoor. En als jij je agenda helemaal dichtgetimmerd hebt, zul je acuut in de stress schieten als er maar één dingetje iets langer duurt dan je gepland had.
Sporten? Nee, daar heb je geen tijd voor deze week. Dat komt wel weer als je het rustiger hebt. Of in de vakantie. En bovendien, je hebt ook een beetje last van je rug. Bewegen is heel belangrijk, als het even kan in de buitenlucht. Geen tijd om te sporten? Vind een manier van bewegen die wel in je agenda past (of pas je agenda aan 😉). Super als je 2 tot 3 keer per week op een vaste tijd gaat sporten.
Je hebt het druk, die ene klus is nog niet af. Dan maar vanavond nog even doorwerken. Als de kinderen op bed liggen, kun jij nog even een paar uurtjes verder werken. Je kunt toch best met wat minder dan 8 uur slaap toe! Wel jammer dat je daarna nog uren wakker ligt voordat je eindelijk in een onrustige slaap terecht komt. De volgende ochtend gaat die wekker natuurlijk véél te vroeg. Je hebt het idee dat je er nog maar nét in ligt!
Eet zoveel mogelijk pure, onbewerkte voeding, zodat je lichaam de optimale brandstof krijgt om je weer energiek te kunnen gaan voelen. Hoe presteert jouw auto als je hem sladressing geeft in plaats van benzine? Open deur? Wellicht. Ik zie echter nog zoveel mensen met stress, die snel grijpen naar een snelle hap onderweg of kant-en-klaar voeding. Snap ik ook. Alleen het is niet slim.
In de podcast van Ben Tiggelaar praat hij met Emma Op den Kamp (assistent professor aan de Universiteit van Amsterdam) over hoe je kunt voorkomen dat je een burn-out krijgt. Hierin benoemt Emma onder andere hoe je je energie kunt managen. Ze noemt ook een paar concrete tips hoe je dat kunt doen. Een korte podcast, maar zeker de moeite waard!
In de prachtige podcast van Young Ones praat Sander Timmermans met Dai Carter over hoe je omgaat met stress, tegenslag en negatieve gedachten. In bijna anderhalf uur krijg je van alles te horen over de growth mindset en fixed mindset, het belang van kernwaarden en je why, waarom je emoties niet moet negeren, hoe je met een beginnersmindset weer fouten durft te maken, wat het pad van het meesterschap je brengt, de kracht van routines, en nog veel meer.
Stress gebruikt heel veel voedingsstoffen, waardoor er onvoldoende overblijft voor andere hormonen, zoals je ‘gelukshormonen’. Daardoor krijg je minder gelukshormonen en voel je je minder energiek en soms zelfs depressief. Opmerkelijk genoeg kan het ook andersom zo werken. Mensen die onvoldoende voedingsstoffen binnenkrijgen, kunnen om die reden minder gelukshormonen maken en zich daardoor gestrest of depressief voelen.
In je lichaam zorgen heel veel verschillende stofjes ervoor dat alles werkt zoals het zou moeten werken (als het goed is). Op het moment dat je stress ervaart, wordt er veel adrenaline en cortisol geproduceerd. En daardoor worden er andere stofjes niet of veel minder geproduceerd, want die bouwstenen zijn niet oneindig beschikbaar. Wat we direct merken is dat er veel minder ‘gelukshormonen’ aangemaakt worden.
Dagelijks ben ik er mee bezig. Modellen. Alleen niet die modellen die voor de camera hun mooiste poses laten zien. Nee, ik bedoel andere modellen. In mijn trainingen en coaching gebruik ik heel veel modellen. Niet als dogma’s, wel als handige voorbeelden hoe je de wereld anders kunt zien dan je gewoonlijk gewend bent. Een voorbeeld hiervan is de Cirkel van Invloed en de Cirkel van Betrokkenheid van Stephen Covey.
Hè? Niet aan time-management doen??! Maar dat hebben we juist geleerd! Je tijd goed en efficiënt indelen, dan kun je meer werk verzetten dan als je maar wat aanrommelt. Klopt. Alleen tijd is nooit je beperkende factor. Niemand kan 40 uur in de week (laat staan 60 of 80 uur, zoals veel ondernemers doen) super geconcentreerd werken. Door onze tijd alsmaar efficiënter in te delen, leggen we onszelf steeds meer druk op en loop je met open ogen in de val die burn-out heet.
Herken je dat? Je bedenkt een plannetje voor een project. Maar stiekem vind je het wel spannend om te doen. Dus stel je de start nog maar even uit. En nog even. Want op die manier hoef je niet aan jezelf toe te geven dat je het spannend vind. Én hoef je niet te beginnen. Deze week heb je het ook zo druk, volgende week kun je er misschien wel tijd voor vinden … Maar wat doet dat in je hoofd? Het geeft je stress! Je gaat jezelf vaak onbewust afwijzen.
Ineens greep het me bij de strot. Ik dacht dat ik het zo goed onder controle had. Met mijn to-do lijstjes en mijn planner van uur tot uur ingevuld ….
En toen kwam dat telefoontje van school. Of ik een ziek kind wilde komen ophalen. Mijn hele planning stortte in elkaar. Ik wist ineens niets meer. Er blokkeerde iets in m’n hoofd. Ik kon wel janken.
Heb jij dat ook, een postduivengevoel? Een postduif weet feilloos de weg te vinden. Weet jij ook waar jij naartoe wil? Weet jij als ondernemer welke kant je met je bedrijf op wil? Er komt zoveel op je af, waar wil je ‘ja’ op zeggen en waartegen is een ‘nee’ beter? Als je overal ‘ja’ op zegt, verzuip je in het werk. Werk dat misschien helemaal niet bij je past. Of wat je niets oplevert. Hoe maak jij het onderscheid?
Wat mijn geheim is? Dat werd me laatst gevraagd. Om heel eerlijk te zijn, ik wil mijn geheim best met iedereen delen. Als stresscoach help ik ondernemers NIET van de stress af. Niet? Nee! Een leven zonder stress bestaat helemaal niet. En als het al zou bestaan, is het dodelijk saai. Ik leer ondernemers om op de goede manier met stress om te gaan. Stress is namelijk supernuttig en superhandig om even lekker te knallen. Alleen moet je niet in die stress blijven hangen.
Vorige week ging ik zeilen. Ik ben vrijwilliger op een oude loodsbotter. Een prachtige boot, maar wel zwaar en log in het zeilen. We moesten het schip weer terugvaren naar zijn thuishaven Oudeschild. Het weer was mooi, de zon scheen, windkracht 2 uit het noordwesten. Eenmaal de haven uit, snel alle zeilen hijsen, het grootzeil, de fok en ook de kluiver werd meteen bijgezet. En daar lagen we, heerlijk te dobberen. Het was inmiddels vrijwel windstil geworden. Gelukkig keerde al snel het tij (letterlijk!) en werden we met de stroom meegenomen.
Voor me zit een boom van een kerel, midden veertig. Hij heeft me net vertelt hoe hij leeft, wat hij eet, hoe hij sport, ontspant, slaapt. Welke zorgen hij heeft over zijn bedrijf in deze corona-tijd. Over de ruzies met z’n vrouw, die hem steeds maar op de huid zit, zoals hij dat zegt.
Gaan bij jou de wijzers van de klok ook altijd te snel? Word je to-do-lijstje alleen maar langer? Lig je ’s nachts in bed nog vaak lang wakker en spookt er dan nog van alles door je hoofd? Je bent zeker niet de enige.